Przegorzan pospolity (Echinops ritro)

Przegorzan pospolity (Echinops ritro)

Przegorzan (Echinops L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych.

Biologia i ekologia

Obejmuje 216 gatunków. Rośliny te występują głównie w Eurazji (bez najbardziej północnej jej części oraz południowo-wschodniej Azji), nieliczne rosną także w Afryce, z wyjątkiem jej części południowej. Zasiedlają zwykle miejsca nasłonecznione, suche i skaliste. W strefie międzyzwrotnikowej rośliny te rosną w górach. Jako rośliny introdukowane występują w północnej Europie, w Ameryce Północnej oraz Australii.

Pokrój

Tęgie rośliny zielnebyliny lub rośliny dwuletnie, rzadko jednorocznePędy są prosto wzniesione, rozgałęzione w górnej części. Osiągają do 200 cm wysokości. Rośliny kolczaste, zwykle wełnisto owłosione, czasem też gruczołowato.

Liście

Odziomkowe i łodygowe, siedzące i ogonkowe, o blaszce niepodzielonej i całobrzegiej, ząbkowanej lub pierzastowcinanej i klapowanej, czasem nawet trzykrotnie. Klapy i zęby liści kończą się kolcami. Od spodu liście zwykle biało owłosione.

Kwiaty

Tworzą jednokwiatowe koszyczki, otulone okrywami i licznymi kolcami, zebrane we wtórne, kuliste (u E. orientalis półkuliste) kwiatostany główkowate. Okrywy poszczególnych, jednokwiatowych koszyczków tworzone są przez liczne listki ułożone w wielu rzędach. Te najbardziej zewnętrzne są oskrzydlone i na szczycie nieco frędzlowate, środkowe są silniej oskrzydlone i kolczaste na szczycie, najbardziej wewnętrzne są równowąskolancetowate, gładkie, zielone lub zielonobrązowe, zrośnięte z wyjątkiem końców nie zakończonych kolczasto. Korony kwiatów są niebieskie, fioletowe, czerwone, zielonkawe lub białe. Łatki korony są równowąskie, na końcach często drobno, gęsto ząbkowane. Główki pręcików są niebieskoszare.

Owoce

Podługowate niełupki, pokryte długimi i przylegającymi włoskami. Puch kielichowy wykształcony w postaci łusek wolnych lub zrośniętych.

Znaczenie użytkowe

Rośliny z tego rodzaju uprawiane są jako ozdobne, dla charakterystycznych, kulistych kwiatostanów. Są też cenionymi roślinami miododajnymi, których wydajność miodowa sięga kilkuset kg z ha.
Nazwa naukowa rodzaju powstała z greckiej nazwy jeży w nawiązaniu do kształtu kwiatostanów.

W ogrodzie posadzony jest:
Przegorzan pospolity