Czyściec wełnisty (Stachys byzantina K.Koch) – gatunek wieloletniej rośliny z rodziny jasnotowatych.

Biologia i ekologia
Czyściec wełnisty (Stachys byzantina) uprawiany jest dość powszechnie w krajach klimatu umiarkowanego na całym świecie. Oryginalnie ta wieloletnia roślina należąca do botanicznej rodziny jasnotowatych, pochodzi jednak z Bliskiego Wschodu, dokładniej Turcji, Armenii i Iranu. W odpowiednich warunkach łatwo się naturalizuje. Roślina miododajna. Nasiona roznoszone są przez wiatr (anemochoria) lub zwierzęta (endozoochoria). Dobrze znosi suszę, rośnie w miejscach słonecznych jak i półcienistych. Najlepiej na glebach gliniasto-piaszczystych, kamienistych. Nie potrzebuje silnego nawożenia i podlewania, odczyn gleby nie odgrywa istotnej roli. Gatunek jest mrozoodporny.
Pokrój
Bylina wysokości do 30–40 cm.
Łodyga
Pojedyncza, sztywna, pokryta włoskami zwróconymi do dołu. Posiada kłącze i bulwiaste rozłogi.
Liście
Ulistnienie nakrzyżległe. Liście są grube, miękkie, o kształcie podługowato-eliptycznym. Pokryte są długim, gęstym, biało-szarym kutnerem. Liście utrzymują się przez całą zimę.
Kwiaty
Małe, niepozorne, purpurowo-fioletowe, o długości do 2 cm, dwuwargowe. Zebrane w kłos.
Owoce
Rozłupnia. Nasiona ciemnobrunatne i połyskujące

Znaczenie użytkowe

Roślina ozdobna często uprawiana w ogrodach. Nadaje się do ogrodów skalnych, na obwódki ścieżek, jako roślina okrywowa. Może też być uprawiana w pojemnikach. Jej walorami ozdobnymi są srebrzyste, filcowate pędy. Doskonale kojarzy się w zestawieniu z innymi gatunkami roślin. Czyściec posiada on pewną szczególną właściwość. Warto liści używać na wszelkie zranienia, ponieważ wspomaga leczenie czyraków, wrzodów, trudno gojących się ran, może być skutecznym okładem na owrzodzenia żylakowate nóg. Roślina ma działanie przeciwskurczowe, przeciwzapalne i ściągające. Czyściec zawiera flawonoidy, które są silnymi przeciwutleniaczami, taniny, glikozydy, fenyloetanoidy i saponiny. Właściwości te potwierdzają badania laboratoryjne.

Rośliny o takim składzie, jak czyściec wełnisty stosowane są od dawna do leczenia między innymi guzów narządów płciowych, miażdżycy guzów zapalnych i wrzodów.

Sok z czyśćca wełnistego zmniejsza wszelkiego typu obrzęki i zaczerwienienia występujące po użądleniu przez owady.

Ciekawostki – Jedne rośliny sadzi się dla koloru, inne dla wysokości. Czyściec wełnisty słynie natomiast ze swojej niezwykłej tekstury, która kojarzy się z aksamitem, filcem czy… wełną. Nazywany jest potocznie wełniane ucho lub z angielskiego ucho jagnięcia (lamb’s ear). W Brazylii czyściec wełnisty jest traktowany jako jadalne warzywo i zioło przyprawowe – najczęściej smaży się je w cieście i podaje z sokiem cytrynowym.