Cyprys wiecznie zielony – (Cupressus sempervirens L.) – gatunek  drzewa iglastego z rodziny cyprysowatych (Cupressaceae).

Biologia i ekologia
Zasięg. Pierwotnie cyprys wiecznie zielony występował na terenie Iranu, Azji Mniejszej, Cypru oraz Krety. Obecnie jest on zadomowiony w całym obszarze Morza Śródziemnego. Biotop. Górskie lasy iglaste, na nizinach często uprawiany. Preferencje. Gleby umiarkowanie żyzne, stosunkowo płytkie i kamieniste. Gatunek wybitnie ciepłolubny i bardzo wrażliwy na mróz (w Polsce nie wytrzymuje zimy). Najlepiej czuje się na otwartej przestrzeni oraz na stanowiskach w pełni nasłonecznionych. Odporny na suszę. Długość życia i tempo wzrostu. Drzewo długowieczne, wolno rosnące. Osiąga wiek 400-600(1000) lat.
Dzięki niezwykle oryginalnemu, strzelistemu pokrojowi określanemu mianem „złożonego parasola”, pochodzący z rejonu basenu Morza Śródziemnego cyprys wiecznie zielony stał się wizytówką i niemal jednym z symboli południowej Europy (stąd inna nazwa „cyprys włoski”). To wysokie, zimozielone drzewo iglaste jest najbardziej typowym przedstawicielem swojego rodzaju.

Pokrój –  Wysokie drzewo o bardzo wąskiej i szpiczastej, gęstej koronie. Rozmiary, wysokość 30-35(40)m. Średnica pnia 0.75-1(1.5)m.  Pień idealnie prosty, utrzymujący się do samego wierzchołka, średnio gruby. Korona wąsko stożkowata, z długo zaostrzonym wierzchołkiem, bardzo gęsta i zwarta, u drzew dziko rosnących zaczyna się zawsze od samego dołu. Kora szarobrązowa do popielatej, cienka i stosunkowo gładka, łuszczy się włóknistymi, podłużnymi pasmami.

Liście – łuskowate. Łuski zachodzące na siebie i ściśle przylegające do pędu, niezwykle drobne – o wymiarach ok. 1x1mm, na końcu zaokrąglone, ciemnozielone, po roztarciu przyjemnie pachną. Ustawienie: nakrzyżległe (krzyżujące się pary naprzeciwległych łusek). Okres występowania: cały rok (roślina zimozielona). Trwałość igieł 3-5 lat

Kwiaty – Rozdzielnopłciowe, rozmieszczone jednopiennie, wiatropylne. Kwiaty męskie bardzo drobne, zebrane na końcach pędów w pojedyncze, maczugowate kwiatostany o długości do 4-8mm, żółtawe. Kwiaty żeńskie w kulistych kwiatostanach (szyszeczkach) o średnicy 4-6mm, zielone. Okres kwitnienia: III-IV.

Owoce i nasiona – Drzewo nie tworzące owoców (roślina nagonasienna). Szyszki tworzone w bardzo dużych ilościach (zwłaszcza w wierzchołkowej części korony), kuliste lub lekko owalne, o wymiarach 2-4cm, posiadają 8-14 tarczkowatych, mocno zdrewniałych łusek z łagodną piramidką w środku. Kolor łusek zmienia się od zielonego (długo przed dojrzeniem) poprzez błyszcząco złoty (w trakcie dojrzewania) aż do matowo szarobrązowego (w czasie i po wysypie nasion). Po dojrzeniu łuski charakterystycznie się rozsuwają uwalniając nasiona. Okres dojrzewania nasion: szyszki dojrzewają w drugim roku. Po uwolnieniu nasion pozostają jeszcze jakiś czas na drzewie.

Znaczenie użytkowe

Lecznictwo – Cyprys ma szerokie właściwości prozdrowotne, w tym m.in. antyreumatyczne, antyseptyczne i uspokajające. Z młodych gałązek cyprysu włoskiego sporządza się olejek o dymno-żywicznym zapachu i jasnozielonym zabarwieniu, który dodaje się do kąpieli, inhalacji czy masażu. Cyprys korzystnie wpływa na gospodarkę wodno-tłuszczową i działa tonizująco na układ krążenia. Stosowany jest w leczeniu hemoroidów, żylaków, pękających naczynek, tzw. skórki pomarańczowej (cellulitu), stanów zapalnych skóry, obrzęków, nietrzymania moczu oraz przy łagodzeniu bólów mięśni i reumatycznych. Zmniejsza ilość wydzielanego potu i usuwa przy tym nieprzyjemną woń. Olejek cyprysowy ma zdolność do regulowania cyklu menstruacyjnego, łagodzi dolegliwości bólowe towarzyszące menstruacji i zmniejsza krwawienie.
Kosmetyka– Roślina wykorzystywana jest w kosmetyce i lecznictwie. Stosowana bywa w pielęgnacji cery tłustej i nazbyt uwodnionej. Wspomaga system krążenia, zwłaszcza wzmacnia naczynia włosowate. Cyprys to częsty składnik męskich kosmetyków, w tym płynów po goleniu, dezodorantów, żeli pod prysznic o silnym działaniu ściągającym i przeciwpotnym.
Przemysł – stanowi cenny materiał używany m.in do wyrobu mebli.
Ogrodnictwo – Duża wysokość, charakterystyczny pokrój oraz efektowne szyszki cyprysa wiecznie zielonego sprawiają, że to uprawiane od starożytności drzewo w wielu rejonach świata należy do ulubionych roślin ozdobnych i jest sadzone wszędzie tam, gdzie występuje wystarczająco ciepły klimat. Niestety Polska do takich miejsc nie należy, dlatego żywe cyprysy można u nas podziwiać praktycznie tylko w ogrodach botanicznych, w których na zimę rośliny te są przenoszone do szklarni.
Dziko rosnące cyprysy stanowią jedną z wizytówek rejonu Morza Śródziemnego odgrywając bardzo ważną rolę w kształtowaniu tamtejszego krajobrazu. Ze względu na swój charakterystyczny pokrój, drzewo to należy także do ulubionych roślin ozdobnych i jest sadzone niemal we wszystkich cieplejszych zakątkach świata. Niezwykle twarde i wytrzymałe drewno cyprysa wiecznie zielonego znajduje wiele zastosowań w przemyśle, głównie meblowym.

.

Znaczenie biblijne

Wedle tradycji arka Noego zbudowana została z drzewa cyprysu. Cyprys symbolizuje troskę, smutek, żałobę, śmierć, rozpacz, ale też trwałość, nieśmiertelność, życie pośmiertne, odrodzenie, zmartwychwstanie, świętość życia, płodność. W Biblii był znakiem błogosławieństwa.

Niektórzy twierdzą, że z cyprysów wykonano krzyż, na którym umarł Chrystus. Tym samym smukłe i wysokie drzewo stałoby się w pełni symbolem śmierci, która prowadzi do życia. Używany podczas wznoszenia świątyni Salomona. Symbolizował mądrość.Ciekawostki – Wonne drewno cyprysowe nie poddaje się rozkładowi – może dlatego od wieków budowano z niego sarkofagi i trumny. Jest przy tym łatwe w obróbce i odporne na szkodniki, w związku z czym chętnie wykorzystywano je w konstrukcji statków, drzwi, skrzyń do przechowywania, świątynnych ołtarzy oraz instrumentów muzycznych. Jak mówi tradycja, z cyprysowego drewna zbudowano arkę Noego, zaś słynną świątynię króla Salomona ozdabiała kunsztowna i drogocenna